| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૫. ઉપઞ્ઞાતસુત્તવણ્ણના
5. Upaññātasuttavaṇṇanā
૫. પઞ્ચમે દ્વિન્નાહન્તિ દ્વિન્નં અહં. ઉપઞ્ઞાસિન્તિ ઉપગન્ત્વા ગુણં અઞ્ઞાસિં, જાનિં પટિવિજ્ઝિન્તિ અત્થો. ઇદાનિ તે ધમ્મે દસ્સેન્તો યા ચ અસન્તુટ્ઠિતાતિઆદિમાહ. ઇમઞ્હિ ધમ્મદ્વયં નિસ્સાય સત્થા સબ્બઞ્ઞુતં પત્તો, તસ્મા તસ્સાનુભાવં દસ્સેન્તો એવમાહ. તત્થ અસન્તુટ્ઠિતા કુસલેસુ ધમ્મેસૂતિ ઇમિના ઇમં દીપેતિ – ‘‘અહં ઝાનમત્તકેન વા ઓભાસનિમિત્તમત્તકેન વા અસન્તુટ્ઠો હુત્વા અરહત્તમગ્ગમેવ ઉપ્પાદેસિં. યાવ સો ન ઉપ્પજ્જિ, ન તાવાહં સન્તુટ્ઠો અહોસિં. પધાનસ્મિં ચ અનુક્કણ્ઠિતો હુત્વા અનોસક્કનાય ઠત્વાયેવ પધાનકિરિયં અકાસિ’’ન્તિ ઇમમત્થં દસ્સેન્તો યા ચ અપ્પટિવાનિતાતિઆદિમાહ. તત્થ અપ્પટિવાનિતાતિ અપ્પટિક્કમના અનોસક્કના. અપ્પટિવાની સુદાહં , ભિક્ખવે, પદહામીતિ એત્થ સુદન્તિ નિપાતમત્તં. અહં, ભિક્ખવે, અનોસક્કનાયં ઠિતો બોધિસત્તકાલે સબ્બઞ્ઞુતં પત્થેન્તો પધાનમકાસિન્તિ અયમેત્થ અત્થો.
5. Pañcame dvinnāhanti dvinnaṃ ahaṃ. Upaññāsinti upagantvā guṇaṃ aññāsiṃ, jāniṃ paṭivijjhinti attho. Idāni te dhamme dassento yā ca asantuṭṭhitātiādimāha. Imañhi dhammadvayaṃ nissāya satthā sabbaññutaṃ patto, tasmā tassānubhāvaṃ dassento evamāha. Tattha asantuṭṭhitā kusalesu dhammesūti iminā imaṃ dīpeti – ‘‘ahaṃ jhānamattakena vā obhāsanimittamattakena vā asantuṭṭho hutvā arahattamaggameva uppādesiṃ. Yāva so na uppajji, na tāvāhaṃ santuṭṭho ahosiṃ. Padhānasmiṃ ca anukkaṇṭhito hutvā anosakkanāya ṭhatvāyeva padhānakiriyaṃ akāsi’’nti imamatthaṃ dassento yā ca appaṭivānitātiādimāha. Tattha appaṭivānitāti appaṭikkamanā anosakkanā. Appaṭivānī sudāhaṃ, bhikkhave, padahāmīti ettha sudanti nipātamattaṃ. Ahaṃ, bhikkhave, anosakkanāyaṃ ṭhito bodhisattakāle sabbaññutaṃ patthento padhānamakāsinti ayamettha attho.
ઇદાનિ યથા તેન તં પધાનં કતં, તં દસ્સેન્તો કામં તચો ચાતિઆદિમાહ. તત્થ પત્તબ્બન્તિ ઇમિના પત્તબ્બં ગુણજાતં દસ્સેતિ. પુરિસથામેનાતિઆદિના પુરિસસ્સ ઞાણથામો ઞાણવીરિયં ઞાણપરક્કમો ચ કથિતો. સણ્ઠાનન્તિ ઠપના અપ્પવત્તના ઓસક્કના, પટિપ્પસ્સદ્ધીતિ અત્થો. એત્તાવતા તેન ચતુરઙ્ગસમન્નાગતં વીરિયાધિટ્ઠાનં નામ કથિતં. એત્થ હિ કામં તચો ચાતિ એકં અઙ્ગં, ન્હારુ ચાતિ એકં, અટ્ઠિ ચાતિ એકં, મંસલોહિતન્તિ એકં, ઇમાનિ ચત્તારિ અઙ્ગાનિ. પુરિસથામેનાતિઆદીનિ અધિમત્તવીરિયાધિવચનાનિ. ઇતિ પુરિમેહિ ચતૂહિ અઙ્ગેહિ સમન્નાગતેન હુત્વા એવં અધિટ્ઠિતં વીરિયં ચતુરઙ્ગસમન્નાગતં વીરિયાધિટ્ઠાનં નામાતિ વેદિતબ્બં. એત્તાવતા તેન બોધિપલ્લઙ્કે અત્તનો આગમનીયપટિપદા કથિતા.
Idāni yathā tena taṃ padhānaṃ kataṃ, taṃ dassento kāmaṃ taco cātiādimāha. Tattha pattabbanti iminā pattabbaṃ guṇajātaṃ dasseti. Purisathāmenātiādinā purisassa ñāṇathāmo ñāṇavīriyaṃ ñāṇaparakkamo ca kathito. Saṇṭhānanti ṭhapanā appavattanā osakkanā, paṭippassaddhīti attho. Ettāvatā tena caturaṅgasamannāgataṃ vīriyādhiṭṭhānaṃ nāma kathitaṃ. Ettha hi kāmaṃ taco cāti ekaṃ aṅgaṃ, nhāru cāti ekaṃ, aṭṭhi cāti ekaṃ, maṃsalohitanti ekaṃ, imāni cattāri aṅgāni. Purisathāmenātiādīni adhimattavīriyādhivacanāni. Iti purimehi catūhi aṅgehi samannāgatena hutvā evaṃ adhiṭṭhitaṃ vīriyaṃ caturaṅgasamannāgataṃ vīriyādhiṭṭhānaṃ nāmāti veditabbaṃ. Ettāvatā tena bodhipallaṅke attano āgamanīyapaṭipadā kathitā.
ઇદાનિ તાય પટિપદાય પટિલદ્ધગુણં કથેતું તસ્સ મય્હં, ભિક્ખવેતિઆદિમાહ. તત્થ અપ્પમાદાધિગતાતિ સતિઅવિપ્પવાસસઙ્ખાતેન અપ્પમાદેન અધિગતા, ન સુત્તપ્પમત્તેન લદ્ધા. સમ્બોધીતિ ચતુમગ્ગઞાણઞ્ચેવ સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણઞ્ચ. ન હિ સક્કા એતં સુત્તપ્પમત્તેન અધિગન્તુન્તિ. તેનાહ – ‘‘અપ્પમાદાધિગતા સમ્બોધી’’તિ. અનુત્તરો યોગક્ખેમોતિ ન કેવલં બોધિયેવ, અરહત્તફલનિબ્બાનસઙ્ખાતો અનુત્તરો યોગક્ખેમોપિ અપ્પમાદાધિગતોવ.
Idāni tāya paṭipadāya paṭiladdhaguṇaṃ kathetuṃ tassa mayhaṃ, bhikkhavetiādimāha. Tattha appamādādhigatāti satiavippavāsasaṅkhātena appamādena adhigatā, na suttappamattena laddhā. Sambodhīti catumaggañāṇañceva sabbaññutaññāṇañca. Na hi sakkā etaṃ suttappamattena adhigantunti. Tenāha – ‘‘appamādādhigatā sambodhī’’ti. Anuttaro yogakkhemoti na kevalaṃ bodhiyeva, arahattaphalanibbānasaṅkhāto anuttaro yogakkhemopi appamādādhigatova.
ઇદાનિ અત્તના પટિલદ્ધગુણેસુ ભિક્ખુસઙ્ઘં સમાદપેન્તો તુમ્હે ચેપિ ભિક્ખવેતિઆદિમાહ. તત્થ યસ્સત્થાયાતિ યસ્સ અત્થાય, યં ઉપસમ્પજ્જ વિહરિતુકામા હુત્વાતિ અત્થો. તદનુત્તરન્તિ તં અનુત્તરં. બ્રહ્મચરિયપરિયોસાનન્તિ મગ્ગબ્રહ્મચરિયસ્સ પરિયોસાનભૂતં અરિયફલં. અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વાતિ અભિઞ્ઞાય ઉત્તમપઞ્ઞાય પચ્ચક્ખં કત્વા. ઉપસમ્પજ્જ વિહરિસ્સથાતિ પટિલભિત્વા પાપુણિત્વા વિહરિસ્સથ. તસ્માતિ યસ્મા અપ્પટિવાનપધાનં નામેતં બહૂપકારં ઉત્તમત્થસાધકં, તસ્મા. પઞ્ચમં.
Idāni attanā paṭiladdhaguṇesu bhikkhusaṅghaṃ samādapento tumhe cepi bhikkhavetiādimāha. Tattha yassatthāyāti yassa atthāya, yaṃ upasampajja viharitukāmā hutvāti attho. Tadanuttaranti taṃ anuttaraṃ. Brahmacariyapariyosānanti maggabrahmacariyassa pariyosānabhūtaṃ ariyaphalaṃ. Abhiññā sacchikatvāti abhiññāya uttamapaññāya paccakkhaṃ katvā. Upasampajja viharissathāti paṭilabhitvā pāpuṇitvā viharissatha. Tasmāti yasmā appaṭivānapadhānaṃ nāmetaṃ bahūpakāraṃ uttamatthasādhakaṃ, tasmā. Pañcamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૫. ઉપઞ્ઞાતસુત્તં • 5. Upaññātasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૫. ઉપઞ્ઞાતસુત્તવણ્ણના • 5. Upaññātasuttavaṇṇanā
