Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૭. વગ્ગુલિઙ્ગપઞ્હો
7. Vagguliṅgapañho
૭. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘વગ્ગુલિસ્સ દ્વે અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ દ્વે અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, વગ્ગુલિ ગેહં પવિસિત્વા વિચરિત્વા નિક્ખમતિ, ન તત્થ પલિબુદ્ધતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ગામં પિણ્ડાય પવિસિત્વા સપદાનં વિચરિત્વા પટિલદ્ધલાભેન ખિપ્પમેવ નિક્ખમિતબ્બં, ન તત્થ પલિબુદ્ધેન ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, વગ્ગુલિસ્સ પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
7. ‘‘Bhante nāgasena, ‘vaggulissa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, vagguli gehaṃ pavisitvā vicaritvā nikkhamati, na tattha palibuddhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena gāmaṃ piṇḍāya pavisitvā sapadānaṃ vicaritvā paṭiladdhalābhena khippameva nikkhamitabbaṃ, na tattha palibuddhena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, vaggulissa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, વગ્ગુલિ પરગેહે વસમાનો ન તેસં પરિહાનિં કરોતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન કુલાનિ ઉપસઙ્કમિત્વા અતિયાચનાય વા વિઞ્ઞત્તિબહુલતાય વા કાયદોસબહુલતાય વા અતિભાણિતાય વા સમાનસુખદુક્ખતાય વા ન તેસં કોચિ વિપ્પટિસારો કરણીયો, નપિ તેસં મૂલકમ્મં પરિહાપેતબ્બં, સબ્બથા વડ્ઢિ યેવ ઇચ્છિતબ્બા. ઇદં, મહારાજ, વગ્ગુલિસ્સ દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, ભગવતા દેવાતિદેવેન દીઘનિકાયવરે લક્ખણસુત્તન્તે –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, vagguli paragehe vasamāno na tesaṃ parihāniṃ karoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena kulāni upasaṅkamitvā atiyācanāya vā viññattibahulatāya vā kāyadosabahulatāya vā atibhāṇitāya vā samānasukhadukkhatāya vā na tesaṃ koci vippaṭisāro karaṇīyo, napi tesaṃ mūlakammaṃ parihāpetabbaṃ, sabbathā vaḍḍhi yeva icchitabbā. Idaṃ, mahārāja, vaggulissa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena dīghanikāyavare lakkhaṇasuttante –
‘‘‘સુદ્ધાય સીલેન સુતેન બુદ્ધિયા, ચાગેન ધમ્મેન બહૂહિ સાધુહિ;
‘‘‘Suddhāya sīlena sutena buddhiyā, cāgena dhammena bahūhi sādhuhi;
ધનેન ધઞ્ઞેન ચ ખેત્તવત્થુના, પુત્તેહિ દારેહિ ચતુપ્પદેહિ ચ.
Dhanena dhaññena ca khettavatthunā, puttehi dārehi catuppadehi ca.
‘‘‘ઞાતીહિ મિત્તેહિ ચ બન્ધવેહિ, બલેન વણ્ણેન સુખેન ચૂભયં;
‘‘‘Ñātīhi mittehi ca bandhavehi, balena vaṇṇena sukhena cūbhayaṃ;
કથં ન હાયેય્યું પરેતિ ઇચ્છતિ, અત્થસમિદ્ધિઞ્ચ પનાભિકઙ્ખતી’’’તિ.
Kathaṃ na hāyeyyuṃ pareti icchati, atthasamiddhiñca panābhikaṅkhatī’’’ti.
વગ્ગુલિઙ્ગપઞ્હો સત્તમો.
Vagguliṅgapañho sattamo.