Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi

    ૯. વાસેટ્ઠસુત્તં

    9. Vāseṭṭhasuttaṃ

    એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા ઇચ્છાનઙ્ગલે વિહરતિ ઇચ્છાનઙ્ગલવનસણ્ડે. તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા બ્રાહ્મણમહાસાલા ઇચ્છાનઙ્ગલે પટિવસન્તિ, સેય્યથિદં – ચઙ્કી બ્રાહ્મણો, તારુક્ખો બ્રાહ્મણો, પોક્ખરસાતિ બ્રાહ્મણો, જાણુસ્સોણિ 1 બ્રાહ્મણો, તોદેય્યો બ્રાહ્મણો, અઞ્ઞે ચ અભિઞ્ઞાતા અભિઞ્ઞાતા બ્રાહ્મણમહાસાલા. અથ ખો વાસેટ્ઠભારદ્વાજાનં માણવાનં જઙ્ઘાવિહારં અનુચઙ્કમન્તાનં અનુવિચરન્તાનં 2 અયમન્તરાકથા ઉદપાદિ – ‘‘કથં, ભો, બ્રાહ્મણો હોતી’’તિ?

    Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Tena kho pana samayena sambahulā abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā icchānaṅgale paṭivasanti, seyyathidaṃ – caṅkī brāhmaṇo, tārukkho brāhmaṇo, pokkharasāti brāhmaṇo, jāṇussoṇi 3 brāhmaṇo, todeyyo brāhmaṇo, aññe ca abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā. Atha kho vāseṭṭhabhāradvājānaṃ māṇavānaṃ jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamantānaṃ anuvicarantānaṃ 4 ayamantarākathā udapādi – ‘‘kathaṃ, bho, brāhmaṇo hotī’’ti?

    ભારદ્વાજો માણવો એવમાહ – ‘‘યતો ખો, ભો, ઉભતો સુજાતો હોતિ માતિતો ચ પિતિતો ચ સંસુદ્ધગહણિકો યાવ સત્તમા પિતામહયુગા અક્ખિત્તો અનુપક્કુટ્ઠો જાતિવાદેન, એત્તાવતા ખો ભો બ્રાહ્મણો હોતી’’તિ.

    Bhāradvājo māṇavo evamāha – ‘‘yato kho, bho, ubhato sujāto hoti mātito ca pitito ca saṃsuddhagahaṇiko yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena, ettāvatā kho bho brāhmaṇo hotī’’ti.

    વાસેટ્ઠો માણવો એવમાહ – ‘‘યતો ખો, ભો, સીલવા ચ હોતિ વતસમ્પન્નો 5 ચ, એત્તાવતા ખો, ભો, બ્રાહ્મણો હોતી’’તિ. નેવ ખો અસક્ખિ ભારદ્વાજો માણવો વાસેટ્ઠં માણવં સઞ્ઞાપેતું, ન પન અસક્ખિ વાસેટ્ઠો માણવો ભારદ્વાજં માણવં સઞ્ઞાપેતું.

    Vāseṭṭho māṇavo evamāha – ‘‘yato kho, bho, sīlavā ca hoti vatasampanno 6 ca, ettāvatā kho, bho, brāhmaṇo hotī’’ti. Neva kho asakkhi bhāradvājo māṇavo vāseṭṭhaṃ māṇavaṃ saññāpetuṃ, na pana asakkhi vāseṭṭho māṇavo bhāradvājaṃ māṇavaṃ saññāpetuṃ.

    અથ ખો વાસેટ્ઠો માણવો ભારદ્વાજં માણવં આમન્તેસિ – ‘‘અયં ખો, ભો 7 ભારદ્વાજ, સમણો ગોતમો સક્યપુત્તો સક્યકુલા પબ્બજિતો ઇચ્છાનઙ્ગલે વિહરતિ ઇચ્છાનઙ્ગલવનસણ્ડે; તં ખો પન ભવન્તં ગોતમં એવં કલ્યાણો કિત્તિસદ્દો અબ્ભુગ્ગતો – ‘ઇતિપિ…પે॰… બુદ્ધો ભગવા’તિ. આયામ, ભો ભારદ્વાજ, યેન સમણો ગોતમો તેનુપસઙ્કમિસ્સામ; ઉપસઙ્કમિત્વા સમણં ગોતમં એતમત્થં પુચ્છિસ્સામ. યથા નો સમણો ગોતમો બ્યાકરિસ્સતિ તથા નં ધારેસ્સામા’’તિ. ‘‘એવં, ભો’’તિ ખો ભારદ્વાજો માણવો વાસેટ્ઠસ્સ માણવસ્સ પચ્ચસ્સોસિ.

    Atha kho vāseṭṭho māṇavo bhāradvājaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ayaṃ kho, bho 8 bhāradvāja, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe; taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi…pe… buddho bhagavā’ti. Āyāma, bho bhāradvāja, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ etamatthaṃ pucchissāma. Yathā no samaṇo gotamo byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho bhāradvājo māṇavo vāseṭṭhassa māṇavassa paccassosi.

    અથ ખો વાસેટ્ઠભારદ્વાજા માણવા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિંસુ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો વાસેટ્ઠો માણવો ભગવન્તં ગાથાહિ અજ્ઝભાસિ –

    Atha kho vāseṭṭhabhāradvājā māṇavā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho vāseṭṭho māṇavo bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

    ૫૯૯.

    599.

    ‘‘અનુઞ્ઞાતપટિઞ્ઞાતા, તેવિજ્જા મયમસ્મુભો;

    ‘‘Anuññātapaṭiññātā, tevijjā mayamasmubho;

    અહં પોક્ખરસાતિસ્સ, તારુક્ખસ્સાયં માણવો.

    Ahaṃ pokkharasātissa, tārukkhassāyaṃ māṇavo.

    ૬૦૦.

    600.

    ‘‘તેવિજ્જાનં યદક્ખાતં, તત્ર કેવલિનોસ્મસે;

    ‘‘Tevijjānaṃ yadakkhātaṃ, tatra kevalinosmase;

    પદકસ્મ વેય્યાકરણા, જપ્પે આચરિયસાદિસા.

    Padakasma veyyākaraṇā, jappe ācariyasādisā.

    ૬૦૧.

    601.

    ‘‘તેસં નો જાતિવાદસ્મિં, વિવાદો અત્થિ ગોતમ;

    ‘‘Tesaṃ no jātivādasmiṃ, vivādo atthi gotama;

    જાતિયા બ્રાહ્મણો હોતિ, ભારદ્વાજો ઇતિ ભાસતિ;

    Jātiyā brāhmaṇo hoti, bhāradvājo iti bhāsati;

    અહઞ્ચ કમ્મુના 9 બ્રૂમિ, એવં જાનાહિ ચક્ખુમ.

    Ahañca kammunā 10 brūmi, evaṃ jānāhi cakkhuma.

    ૬૦૨.

    602.

    ‘‘તે ન સક્કોમ સઞ્ઞાપેતું, અઞ્ઞમઞ્ઞં મયં ઉભો;

    ‘‘Te na sakkoma saññāpetuṃ, aññamaññaṃ mayaṃ ubho;

    ભવન્તં 11 પુટ્ઠુમાગમ્હા, સમ્બુદ્ધં ઇતિ વિસ્સુતં.

    Bhavantaṃ 12 puṭṭhumāgamhā, sambuddhaṃ iti vissutaṃ.

    ૬૦૩.

    603.

    ‘‘ચન્દં યથા ખયાતીતં, પેચ્ચ પઞ્જલિકા જના;

    ‘‘Candaṃ yathā khayātītaṃ, pecca pañjalikā janā;

    વન્દમાના નમસ્સન્તિ, એવં લોકસ્મિ ગોતમં.

    Vandamānā namassanti, evaṃ lokasmi gotamaṃ.

    ૬૦૪.

    604.

    ‘‘ચક્ખું લોકે સમુપ્પન્નં, મયં પુચ્છામ ગોતમં;

    ‘‘Cakkhuṃ loke samuppannaṃ, mayaṃ pucchāma gotamaṃ;

    જાતિયા બ્રાહ્મણો હોતિ, ઉદાહુ ભવતિ કમ્મુના;

    Jātiyā brāhmaṇo hoti, udāhu bhavati kammunā;

    અજાનતં નો પબ્રૂહિ, યથા જાનેસુ બ્રાહ્મણં’’.

    Ajānataṃ no pabrūhi, yathā jānesu brāhmaṇaṃ’’.

    ૬૦૫.

    605.

    ‘‘તેસં વો અહં બ્યક્ખિસ્સં, (વાસેટ્ઠાતિ ભગવા) અનુપુબ્બં યથાતથં;

    ‘‘Tesaṃ vo ahaṃ byakkhissaṃ, (vāseṭṭhāti bhagavā) anupubbaṃ yathātathaṃ;

    જાતિવિભઙ્ગં પાણાનં, અઞ્ઞમઞ્ઞા હિ જાતિયો.

    Jātivibhaṅgaṃ pāṇānaṃ, aññamaññā hi jātiyo.

    ૬૦૬.

    606.

    ‘‘તિણરુક્ખેપિ જાનાથ, ન ચાપિ પટિજાનરે;

    ‘‘Tiṇarukkhepi jānātha, na cāpi paṭijānare;

    લિઙ્ગં જાતિમયં તેસં, અઞ્ઞમઞ્ઞા હિ જાતિયો.

    Liṅgaṃ jātimayaṃ tesaṃ, aññamaññā hi jātiyo.

    ૬૦૭.

    607.

    ‘‘તતો કીટે પટઙ્ગે ચ, યાવ કુન્થકિપિલ્લિકે;

    ‘‘Tato kīṭe paṭaṅge ca, yāva kunthakipillike;

    લિઙ્ગં જાતિમયં તેસં, અઞ્ઞમઞ્ઞા હિ જાતિયો.

    Liṅgaṃ jātimayaṃ tesaṃ, aññamaññā hi jātiyo.

    ૬૦૮.

    608.

    ‘‘ચતુપ્પદેપિ જાનાથ, ખુદ્દકે ચ મહલ્લકે;

    ‘‘Catuppadepi jānātha, khuddake ca mahallake;

    લિઙ્ગં જાતિમયં તેસં, અઞ્ઞમઞ્ઞા હિ જાતિયો.

    Liṅgaṃ jātimayaṃ tesaṃ, aññamaññā hi jātiyo.

    ૬૦૯.

    609.

    ‘‘પાદૂદરેપિ જાનાથ, ઉરગે દીઘપિટ્ઠિકે;

    ‘‘Pādūdarepi jānātha, urage dīghapiṭṭhike;

    લિઙ્ગં જાતિમયં તેસં, અઞ્ઞમઞ્ઞા હિ જાતિયો.

    Liṅgaṃ jātimayaṃ tesaṃ, aññamaññā hi jātiyo.

    ૬૧૦.

    610.

    ‘‘તતો મચ્છેપિ જાનાથ, ઓદકે વારિગોચરે;

    ‘‘Tato macchepi jānātha, odake vārigocare;

    લિઙ્ગં જાતિમયં તેસં, અઞ્ઞમઞ્ઞા હિ જાતિયો.

    Liṅgaṃ jātimayaṃ tesaṃ, aññamaññā hi jātiyo.

    ૬૧૧.

    611.

    ‘‘તતો પક્ખીપિ જાનાથ, પત્તયાને વિહઙ્ગમે;

    ‘‘Tato pakkhīpi jānātha, pattayāne vihaṅgame;

    લિઙ્ગં જાતિમયં તેસં, અઞ્ઞમઞ્ઞા હિ જાતિયો.

    Liṅgaṃ jātimayaṃ tesaṃ, aññamaññā hi jātiyo.

    ૬૧૨.

    612.

    ‘‘યથા એતાસુ જાતીસુ, લિઙ્ગં જાતિમયં પુથુ;

    ‘‘Yathā etāsu jātīsu, liṅgaṃ jātimayaṃ puthu;

    એવં નત્થિ મનુસ્સેસુ, લિઙ્ગં જાતિમયં પુથુ.

    Evaṃ natthi manussesu, liṅgaṃ jātimayaṃ puthu.

    ૬૧૩.

    613.

    ‘‘ન કેસેહિ ન સીસેન, ન કણ્ણેહિ ન અક્ખિભિ;

    ‘‘Na kesehi na sīsena, na kaṇṇehi na akkhibhi;

    ન મુખેન ન નાસાય, ન ઓટ્ઠેહિ ભમૂહિ વા.

    Na mukhena na nāsāya, na oṭṭhehi bhamūhi vā.

    ૬૧૪.

    614.

    ‘‘ન ગીવાય ન અંસેહિ, ન ઉદરેન ન પિટ્ઠિયા;

    ‘‘Na gīvāya na aṃsehi, na udarena na piṭṭhiyā;

    ન સોણિયા ન ઉરસા, ન સમ્બાધે ન મેથુને 13.

    Na soṇiyā na urasā, na sambādhe na methune 14.

    ૬૧૫.

    615.

    ‘‘ન હત્થેહિ ન પાદેહિ, નાઙ્ગુલીહિ નખેહિ વા;

    ‘‘Na hatthehi na pādehi, nāṅgulīhi nakhehi vā;

    ન જઙ્ઘાહિ ન ઊરૂહિ, ન વણ્ણેન સરેન વા;

    Na jaṅghāhi na ūrūhi, na vaṇṇena sarena vā;

    લિઙ્ગં જાતિમયં નેવ, યથા અઞ્ઞાસુ જાતિસુ.

    Liṅgaṃ jātimayaṃ neva, yathā aññāsu jātisu.

    ૬૧૬.

    616.

    ‘‘પચ્ચત્તઞ્ચ સરીરેસુ 15, મનુસ્સેસ્વેતં ન વિજ્જતિ;

    ‘‘Paccattañca sarīresu 16, manussesvetaṃ na vijjati;

    વોકારઞ્ચ મનુસ્સેસુ, સમઞ્ઞાય પવુચ્ચતિ.

    Vokārañca manussesu, samaññāya pavuccati.

    ૬૧૭.

    617.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, ગોરક્ખં ઉપજીવતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, gorakkhaṃ upajīvati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, કસ્સકો સો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, kassako so na brāhmaṇo.

    ૬૧૮.

    618.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, પુથુસિપ્પેન જીવતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, puthusippena jīvati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, સિપ્પિકો સો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, sippiko so na brāhmaṇo.

    ૬૧૯.

    619.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, વોહારં ઉપજીવતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, vohāraṃ upajīvati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, વાણિજો સો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, vāṇijo so na brāhmaṇo.

    ૬૨૦.

    620.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, પરપેસ્સેન જીવતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, parapessena jīvati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, પેસ્સિકો 17 સો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, pessiko 18 so na brāhmaṇo.

    ૬૨૧.

    621.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, અદિન્નં ઉપજીવતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, adinnaṃ upajīvati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, ચોરો એસો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, coro eso na brāhmaṇo.

    ૬૨૨.

    622.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, ઇસ્સત્થં ઉપજીવતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, issatthaṃ upajīvati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, યોધાજીવો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, yodhājīvo na brāhmaṇo.

    ૬૨૩.

    623.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, પોરોહિચ્ચેન જીવતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, porohiccena jīvati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, યાજકો એસો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, yājako eso na brāhmaṇo.

    ૬૨૪.

    624.

    ‘‘યો હિ કોચિ મનુસ્સેસુ, ગામં રટ્ઠઞ્ચ ભુઞ્જતિ;

    ‘‘Yo hi koci manussesu, gāmaṃ raṭṭhañca bhuñjati;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, રાજા એસો ન બ્રાહ્મણો.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, rājā eso na brāhmaṇo.

    ૬૨૫.

    625.

    ‘‘ન ચાહં બ્રાહ્મણં બ્રૂમિ, યોનિજં મત્તિસમ્ભવં;

    ‘‘Na cāhaṃ brāhmaṇaṃ brūmi, yonijaṃ mattisambhavaṃ;

    ભોવાદિ નામ સો હોતિ, સચે 19 હોતિ સકિઞ્ચનો;

    Bhovādi nāma so hoti, sace 20 hoti sakiñcano;

    અકિઞ્ચનં અનાદાનં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Akiñcanaṃ anādānaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૨૬.

    626.

    ‘‘સબ્બસંયોજનં છેત્વા, સો વે ન પરિતસ્સતિ;

    ‘‘Sabbasaṃyojanaṃ chetvā, so ve na paritassati;

    સઙ્ગાતિગં વિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Saṅgātigaṃ visaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૨૭.

    627.

    ‘‘છેત્વા નદ્ધિં વરત્તઞ્ચ, સન્દાનં સહનુક્કમં;

    ‘‘Chetvā naddhiṃ varattañca, sandānaṃ sahanukkamaṃ;

    ઉક્ખિત્તપલિઘં બુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Ukkhittapalighaṃ buddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૨૮.

    628.

    ‘‘અક્કોસં વધબન્ધઞ્ચ, અદુટ્ઠો યો તિતિક્ખતિ;

    ‘‘Akkosaṃ vadhabandhañca, aduṭṭho yo titikkhati;

    ખન્તીબલં બલાનીકં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Khantībalaṃ balānīkaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૨૯.

    629.

    ‘‘અક્કોધનં વતવન્તં, સીલવન્તં અનુસ્સદં;

    ‘‘Akkodhanaṃ vatavantaṃ, sīlavantaṃ anussadaṃ;

    દન્તં અન્તિમસારીરં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Dantaṃ antimasārīraṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૦.

    630.

    ‘‘વારિ પોક્ખરપત્તેવ, આરગ્ગેરિવ સાસપો;

    ‘‘Vāri pokkharapatteva, āraggeriva sāsapo;

    યો ન લિમ્પતિ કામેસુ, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Yo na limpati kāmesu, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૧.

    631.

    ‘‘યો દુક્ખસ્સ પજાનાતિ, ઇધેવ ખયમત્તનો;

    ‘‘Yo dukkhassa pajānāti, idheva khayamattano;

    પન્નભારં વિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Pannabhāraṃ visaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૨.

    632.

    ‘‘ગમ્ભીરપઞ્ઞં મેધાવિં, મગ્ગામગ્ગસ્સ કોવિદં;

    ‘‘Gambhīrapaññaṃ medhāviṃ, maggāmaggassa kovidaṃ;

    ઉત્તમત્થમનુપ્પત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Uttamatthamanuppattaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૩.

    633.

    ‘‘અસંસટ્ઠં ગહટ્ઠેહિ, અનાગારેહિ ચૂભયં;

    ‘‘Asaṃsaṭṭhaṃ gahaṭṭhehi, anāgārehi cūbhayaṃ;

    અનોકસારિમપ્પિચ્છં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Anokasārimappicchaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૪.

    634.

    ‘‘નિધાય દણ્ડં ભૂતેસુ, તસેસુ થાવરેસુ ચ;

    ‘‘Nidhāya daṇḍaṃ bhūtesu, tasesu thāvaresu ca;

    યો ન હન્તિ ન ઘાતેતિ, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Yo na hanti na ghāteti, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૫.

    635.

    ‘‘અવિરુદ્ધં વિરુદ્ધેસુ, અત્તદણ્ડેસુ નિબ્બુતં;

    ‘‘Aviruddhaṃ viruddhesu, attadaṇḍesu nibbutaṃ;

    સાદાનેસુ અનાદાનં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Sādānesu anādānaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૬.

    636.

    ‘‘યસ્સ રાગો ચ દોસો ચ, માનો મક્ખો ચ પાતિતો;

    ‘‘Yassa rāgo ca doso ca, māno makkho ca pātito;

    સાસપોરિવ આરગ્ગા, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Sāsaporiva āraggā, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૭.

    637.

    ‘‘અકક્કસં વિઞ્ઞાપનિં, ગિરં સચ્ચમુદીરયે;

    ‘‘Akakkasaṃ viññāpaniṃ, giraṃ saccamudīraye;

    યાય નાભિસજે કઞ્ચિ, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Yāya nābhisaje kañci, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૮.

    638.

    ‘‘યોધ દીઘં વ રસ્સં વા, અણું થૂલં સુભાસુભં;

    ‘‘Yodha dīghaṃ va rassaṃ vā, aṇuṃ thūlaṃ subhāsubhaṃ;

    લોકે અદિન્નં નાદિયતિ, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Loke adinnaṃ nādiyati, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૩૯.

    639.

    ‘‘આસા યસ્સ ન વિજ્જન્તિ, અસ્મિં લોકે પરમ્હિ ચ;

    ‘‘Āsā yassa na vijjanti, asmiṃ loke paramhi ca;

    નિરાસાસં 21 વિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Nirāsāsaṃ 22 visaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૦.

    640.

    ‘‘યસ્સાલયા ન વિજ્જન્તિ, અઞ્ઞાય અકથંકથી;

    ‘‘Yassālayā na vijjanti, aññāya akathaṃkathī;

    અમતોગધમનુપ્પત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Amatogadhamanuppattaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૧.

    641.

    ‘‘યોધ પુઞ્ઞઞ્ચ પાપઞ્ચ, ઉભો સઙ્ગમુપચ્ચગા;

    ‘‘Yodha puññañca pāpañca, ubho saṅgamupaccagā;

    અસોકં વિરજં સુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Asokaṃ virajaṃ suddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૨.

    642.

    ‘‘ચન્દંવ વિમલં સુદ્ધં, વિપ્પસન્નમનાવિલં;

    ‘‘Candaṃva vimalaṃ suddhaṃ, vippasannamanāvilaṃ;

    નન્દીભવપરિક્ખીણં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Nandībhavaparikkhīṇaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૩.

    643.

    ‘‘યોમં પલિપથં દુગ્ગં, સંસારં મોહમચ્ચગા;

    ‘‘Yomaṃ palipathaṃ duggaṃ, saṃsāraṃ mohamaccagā;

    તિણ્ણો પારઙ્ગતો ઝાયી, અનેજો અકથંકથી;

    Tiṇṇo pāraṅgato jhāyī, anejo akathaṃkathī;

    અનુપાદાય નિબ્બુતો, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Anupādāya nibbuto, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૪.

    644.

    ‘‘યોધ કામે પહન્ત્વાન, અનાગારો પરિબ્બજે;

    ‘‘Yodha kāme pahantvāna, anāgāro paribbaje;

    કામભવપરિક્ખીણં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Kāmabhavaparikkhīṇaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૫.

    645.

    ‘‘યોધ તણ્હં પહન્ત્વાન, અનાગારો પરિબ્બજે;

    ‘‘Yodha taṇhaṃ pahantvāna, anāgāro paribbaje;

    તણ્હાભવપરિક્ખીણં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Taṇhābhavaparikkhīṇaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૬.

    646.

    ‘‘હિત્વા માનુસકં યોગં, દિબ્બં યોગં ઉપચ્ચગા;

    ‘‘Hitvā mānusakaṃ yogaṃ, dibbaṃ yogaṃ upaccagā;

    સબ્બયોગવિસંયુત્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Sabbayogavisaṃyuttaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૭.

    647.

    ‘‘હિત્વા રતિઞ્ચ અરતિં, સીતિભૂતં નિરૂપધિં;

    ‘‘Hitvā ratiñca aratiṃ, sītibhūtaṃ nirūpadhiṃ;

    સબ્બલોકાભિભું વીરં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Sabbalokābhibhuṃ vīraṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૮.

    648.

    ‘‘ચુતિં યો વેદિ 23 ત્તાનં, ઉપપત્તિઞ્ચ સબ્બસો;

    ‘‘Cutiṃ yo vedi 24 ttānaṃ, upapattiñca sabbaso;

    અસત્તં સુગતં બુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Asattaṃ sugataṃ buddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૪૯.

    649.

    ‘‘યસ્સ ગતિં ન જાનન્તિ, દેવા ગન્ધબ્બમાનુસા;

    ‘‘Yassa gatiṃ na jānanti, devā gandhabbamānusā;

    ખીણાસવં અરહન્તં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Khīṇāsavaṃ arahantaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૫૦.

    650.

    ‘‘યસ્સ પુરે ચ પચ્છા ચ, મજ્ઝે ચ નત્થિ કિઞ્ચનં;

    ‘‘Yassa pure ca pacchā ca, majjhe ca natthi kiñcanaṃ;

    અકિઞ્ચનં અનાદાનં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Akiñcanaṃ anādānaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૫૧.

    651.

    ‘‘ઉસભં પવરં વીરં, મહેસિં વિજિતાવિનં;

    ‘‘Usabhaṃ pavaraṃ vīraṃ, mahesiṃ vijitāvinaṃ;

    અનેજં ન્હાતકં બુદ્ધં, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Anejaṃ nhātakaṃ buddhaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૫૨.

    652.

    ‘‘પુબ્બેનિવાસં યો વેદિ 25, સગ્ગાપાયઞ્ચ પસ્સતિ;

    ‘‘Pubbenivāsaṃ yo vedi 26, saggāpāyañca passati;

    અથો જાતિક્ખયં પત્તો, તમહં બ્રૂમિ બ્રાહ્મણં.

    Atho jātikkhayaṃ patto, tamahaṃ brūmi brāhmaṇaṃ.

    ૬૫૩.

    653.

    ‘‘સમઞ્ઞા હેસા લોકસ્મિં, નામગોત્તં પકપ્પિતં;

    ‘‘Samaññā hesā lokasmiṃ, nāmagottaṃ pakappitaṃ;

    સમ્મુચ્ચા સમુદાગતં, તત્થ તત્થ પકપ્પિતં.

    Sammuccā samudāgataṃ, tattha tattha pakappitaṃ.

    ૬૫૪.

    654.

    ‘‘દીઘરત્તમનુસયિતં, દિટ્ઠિગતમજાનતં;

    ‘‘Dīgharattamanusayitaṃ, diṭṭhigatamajānataṃ;

    અજાનન્તા નો 27 પબ્રુવન્તિ, જાતિયા હોતિ બ્રાહ્મણો.

    Ajānantā no 28 pabruvanti, jātiyā hoti brāhmaṇo.

    ૬૫૫.

    655.

    ‘‘ન જચ્ચા બ્રાહ્મણો હોતિ, ન જચ્ચા હોતિ અબ્રાહ્મણો;

    ‘‘Na jaccā brāhmaṇo hoti, na jaccā hoti abrāhmaṇo;

    કમ્મુના બ્રાહ્મણો હોતિ, કમ્મુના હોતિ અબ્રાહ્મણો.

    Kammunā brāhmaṇo hoti, kammunā hoti abrāhmaṇo.

    ૬૫૬.

    656.

    ‘‘કસ્સકો કમ્મુના હોતિ, સિપ્પિકો હોતિ કમ્મુના;

    ‘‘Kassako kammunā hoti, sippiko hoti kammunā;

    વાણિજો કમ્મુના હોતિ, પેસ્સિકો હોતિ કમ્મુના.

    Vāṇijo kammunā hoti, pessiko hoti kammunā.

    ૬૫૭.

    657.

    ‘‘ચોરોપિ કમ્મુના હોતિ, યોધાજીવોપિ કમ્મુના;

    ‘‘Coropi kammunā hoti, yodhājīvopi kammunā;

    યાજકો કમ્મુના હોતિ, રાજાપિ હોતિ કમ્મુના.

    Yājako kammunā hoti, rājāpi hoti kammunā.

    ૬૫૮.

    658.

    ‘‘એવમેતં યથાભૂતં, કમ્મં પસ્સન્તિ પણ્ડિતા;

    ‘‘Evametaṃ yathābhūtaṃ, kammaṃ passanti paṇḍitā;

    પટિચ્ચસમુપ્પાદદસ્સા, કમ્મવિપાકકોવિદા.

    Paṭiccasamuppādadassā, kammavipākakovidā.

    ૬૫૯.

    659.

    ‘‘કમ્મુના વત્તતિ લોકો, કમ્મુના વત્તતિ પજા;

    ‘‘Kammunā vattati loko, kammunā vattati pajā;

    કમ્મનિબન્ધના સત્તા, રથસ્સાણીવ યાયતો.

    Kammanibandhanā sattā, rathassāṇīva yāyato.

    ૬૬૦.

    660.

    ‘‘તપેન બ્રહ્મચરિયેન, સંયમેન દમેન ચ;

    ‘‘Tapena brahmacariyena, saṃyamena damena ca;

    એતેન બ્રાહ્મણો હોતિ, એતં બ્રાહ્મણમુત્તમં.

    Etena brāhmaṇo hoti, etaṃ brāhmaṇamuttamaṃ.

    ૬૬૧.

    661.

    ‘‘તીહિ વિજ્જાહિ સમ્પન્નો, સન્તો ખીણપુનબ્ભવો;

    ‘‘Tīhi vijjāhi sampanno, santo khīṇapunabbhavo;

    એવં વાસેટ્ઠ જાનાહિ, બ્રહ્મા સક્કો વિજાનત’’ન્તિ.

    Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, brahmā sakko vijānata’’nti.

    એવં વુત્તે, વાસેટ્ઠભારદ્વાજા માણવા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ…પે॰… ઉપાસકે નો ભવં ગોતમો ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતે 29 સરણં ગતે’’તિ.

    Evaṃ vutte, vāseṭṭhabhāradvājā māṇavā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete 30 saraṇaṃ gate’’ti.

    વાસેટ્ઠસુત્તં નવમં નિટ્ઠિતં.

    Vāseṭṭhasuttaṃ navamaṃ niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. જાણુસોણિ (ક॰)
    2. અનુચઙ્કમમાનાનં અનુવિચરમાનાનં (સી॰ પી॰)
    3. jāṇusoṇi (ka.)
    4. anucaṅkamamānānaṃ anuvicaramānānaṃ (sī. pī.)
    5. વત્તસમ્પન્નો (સી॰ સ્યા॰ મ॰ નિ॰ ૨.૪૫૪)
    6. vattasampanno (sī. syā. ma. ni. 2.454)
    7. અયં ભો (સી॰ સ્યા॰ ક॰), અયં ખો (પી॰)
    8. ayaṃ bho (sī. syā. ka.), ayaṃ kho (pī.)
    9. કમ્મના (સી॰ પી॰) એવમુપરિપિ
    10. kammanā (sī. pī.) evamuparipi
    11. ભગવન્તં (ક॰)
    12. bhagavantaṃ (ka.)
    13. ન સમ્બાધા ન મેથુના (સ્યા॰ ક॰)
    14. na sambādhā na methunā (syā. ka.)
    15. પચ્ચત્તં સસરીરેસુ (સી॰ પી॰)
    16. paccattaṃ sasarīresu (sī. pī.)
    17. પેસ્સકો (ક॰)
    18. pessako (ka.)
    19. સ વે (સી॰ સ્યા॰)
    20. sa ve (sī. syā.)
    21. નિરાસયં (સી॰ સ્યા॰ પી॰), નિરાસકં (?)
    22. nirāsayaṃ (sī. syā. pī.), nirāsakaṃ (?)
    23. યો’વેતિ (?) ઇતિવુત્તકે ૯૯ અટ્ઠકથાસંવણના પસ્સિતબ્બા
    24. yo’veti (?) itivuttake 99 aṭṭhakathāsaṃvaṇanā passitabbā
    25. યો’વેતિ (?) ઇતિવુત્તકે ૯૯ અટ્ઠકથાસંવણના પસ્સિતબ્બા
    26. yo’veti (?) itivuttake 99 aṭṭhakathāsaṃvaṇanā passitabbā
    27. અજાનન્તા તે (અટ્ઠ॰) મ॰ નિ॰ ૨.૪૬૦
    28. ajānantā te (aṭṭha.) ma. ni. 2.460
    29. પાણુપેતં (ક॰)
    30. pāṇupetaṃ (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ૯. વાસેટ્ઠસુત્તવણ્ણના • 9. Vāseṭṭhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact