| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ધમ્મસઙ્ગણિ-અટ્ઠકથા • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનં
Viññāṇañcāyatanaṃ
૨૬૬. આકાસાનઞ્ચાયતનં સમતિક્કમ્માતિ, એત્થ તાવ પુબ્બે વુત્તનયેન આકાસાનઞ્ચં આયતનમસ્સ અધિટ્ઠાનટ્ઠેનાતિ ઝાનમ્પિ આકાસાનઞ્ચાયતનં. વુત્તનયેનેવ આરમ્મણમ્પિ. એવમેતં ઝાનઞ્ચ આરમ્મણઞ્ચાતિ ઉભયમ્પિ અપ્પવત્તિકરણેન ચ અમનસિકરણેન ચ સમતિક્કમિત્વાવ યસ્મા ઇદં વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનં ઉપસમ્પજ્જ વિહાતબ્બં, તસ્મા ઉભયમ્પેતં એકજ્ઝં કત્વા ‘આકાસાનઞ્ચાયતનં સમતિક્કમ્મા’તિ ઇદં વુત્તન્તિ વેદિતબ્બં.
266. Ākāsānañcāyatanaṃ samatikkammāti, ettha tāva pubbe vuttanayena ākāsānañcaṃ āyatanamassa adhiṭṭhānaṭṭhenāti jhānampi ākāsānañcāyatanaṃ. Vuttanayeneva ārammaṇampi. Evametaṃ jhānañca ārammaṇañcāti ubhayampi appavattikaraṇena ca amanasikaraṇena ca samatikkamitvāva yasmā idaṃ viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja vihātabbaṃ, tasmā ubhayampetaṃ ekajjhaṃ katvā ‘ākāsānañcāyatanaṃ samatikkammā’ti idaṃ vuttanti veditabbaṃ.
વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનસઞ્ઞાસહગતન્તિ, એત્થ પન અનન્તન્તિ મનસિકાતબ્બવસેન નાસ્સ અન્તોતિ અનન્તં. અનન્તમેવ આનઞ્ચં. વિઞ્ઞાણં આનઞ્ચં વિઞ્ઞાણાનઞ્ચન્તિ અવત્વા વિઞ્ઞાણઞ્ચન્તિ વુત્તં. અયઞ્હેત્થ રૂળ્હીસદ્દો. તદેવ વિઞ્ઞાણઞ્ચં અધિટ્ઠાનટ્ઠેન ઇમાય સઞ્ઞાય આયતનન્તિ વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનં. તસ્મિં વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતને પવત્તાય સઞ્ઞાય સહગતન્તિ વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનસઞ્ઞાસહગતં. આકાસે પવત્તવિઞ્ઞાણારમ્મણસ્સ ઝાનસ્સેતં અધિવચનં. ઇધ આકાસાનઞ્ચાયતનસમાપત્તિયા નિકન્તિપરિયાદાનદુક્ખતાય દુક્ખા પટિપદા, પરિયાદિન્નનિકન્તિકસ્સ અપ્પનાપરિવાસદન્ધતાય દન્ધાભિઞ્ઞા. વિપરિયાયેન સુખા પટિપદા ખિપ્પાભિઞ્ઞા ચ. પરિત્તકસિણુગ્ઘાટિમાકાસારમ્મણં સમાપત્તિં આરબ્ભ પવત્તિયા પરિત્તારમ્મણતા, વિપરિયાયેન અપ્પમાણારમ્મણતા વેદિતબ્બા. સેસં પુરિમસદિસમેવ.
Viññāṇañcāyatanasaññāsahagatanti, ettha pana anantanti manasikātabbavasena nāssa antoti anantaṃ. Anantameva ānañcaṃ. Viññāṇaṃ ānañcaṃ viññāṇānañcanti avatvā viññāṇañcanti vuttaṃ. Ayañhettha rūḷhīsaddo. Tadeva viññāṇañcaṃ adhiṭṭhānaṭṭhena imāya saññāya āyatananti viññāṇañcāyatanaṃ. Tasmiṃ viññāṇañcāyatane pavattāya saññāya sahagatanti viññāṇañcāyatanasaññāsahagataṃ. Ākāse pavattaviññāṇārammaṇassa jhānassetaṃ adhivacanaṃ. Idha ākāsānañcāyatanasamāpattiyā nikantipariyādānadukkhatāya dukkhā paṭipadā, pariyādinnanikantikassa appanāparivāsadandhatāya dandhābhiññā. Vipariyāyena sukhā paṭipadā khippābhiññā ca. Parittakasiṇugghāṭimākāsārammaṇaṃ samāpattiṃ ārabbha pavattiyā parittārammaṇatā, vipariyāyena appamāṇārammaṇatā veditabbā. Sesaṃ purimasadisameva.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / ધમ્મસઙ્ગણીપાળિ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / અરૂપાવચરકુસલં • Arūpāvacarakusalaṃ
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ધમ્મસઙ્ગણી-મૂલટીકા • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / અરૂપાવચરકુસલકથાવણ્ણના • Arūpāvacarakusalakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ધમ્મસઙ્ગણી-અનુટીકા • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / અરૂપાવચરકુસલકથાવણ્ણના • Arūpāvacarakusalakathāvaṇṇanā
