Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
૮. વિપલ્લાસકથા
8. Vipallāsakathā
૨૩૬. પુરિમનિદાનં . ‘‘ચત્તારોમે , ભિક્ખવે 1, સઞ્ઞાવિપલ્લાસા ચિત્તવિપલ્લાસા દિટ્ઠિવિપલ્લાસા. કતમે ચત્તારો? અનિચ્ચે, ભિક્ખવે, નિચ્ચન્તિ સઞ્ઞાવિપલ્લાસો ચિત્તવિપલ્લાસો દિટ્ઠિવિપલ્લાસો. દુક્ખે, ભિક્ખવે, સુખન્તિ સઞ્ઞાવિપલ્લાસો ચિત્તવિપલ્લાસો દિટ્ઠિવિપલ્લાસો. અનત્તનિ, ભિક્ખવે, અત્તાતિ સઞ્ઞાવિપલ્લાસો ચિત્તવિપલ્લાસો દિટ્ઠિવિપલ્લાસો. અસુભે, ભિક્ખવે, સુભન્તિ સઞ્ઞાવિપલ્લાસો ચિત્તવિપલ્લાસો દિટ્ઠિવિપલ્લાસો. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, ચત્તારો સઞ્ઞાવિપલ્લાસા ચિત્તવિપલ્લાસા દિટ્ઠિવિપલ્લાસા.
236. Purimanidānaṃ . ‘‘Cattārome , bhikkhave 2, saññāvipallāsā cittavipallāsā diṭṭhivipallāsā. Katame cattāro? Anicce, bhikkhave, niccanti saññāvipallāso cittavipallāso diṭṭhivipallāso. Dukkhe, bhikkhave, sukhanti saññāvipallāso cittavipallāso diṭṭhivipallāso. Anattani, bhikkhave, attāti saññāvipallāso cittavipallāso diṭṭhivipallāso. Asubhe, bhikkhave, subhanti saññāvipallāso cittavipallāso diṭṭhivipallāso. Ime kho, bhikkhave, cattāro saññāvipallāsā cittavipallāsā diṭṭhivipallāsā.
‘‘ચત્તારોમે, ભિક્ખવે, નસઞ્ઞાવિપલ્લાસા નચિત્તવિપલ્લાસા નદિટ્ઠિવિપલ્લાસા. કતમે ચત્તારો? અનિચ્ચે, ભિક્ખવે, અનિચ્ચન્તિ નસઞ્ઞાવિપલ્લાસો નચિત્તવિપલ્લાસો નદિટ્ઠિવિપલ્લાસો. દુક્ખે, ભિક્ખવે, દુક્ખન્તિ નસઞ્ઞાવિપલ્લાસો નચિત્તવિપલ્લાસો નદિટ્ઠિવિપલ્લાસો. અનત્તનિ, ભિક્ખવે, અનત્તાતિ નસઞ્ઞાવિપલ્લાસો નચિત્તવિપલ્લાસો નદિટ્ઠિવિપલ્લાસો. અસુભે, ભિક્ખવે, અસુભન્તિ નસઞ્ઞાવિપલ્લાસો નચિત્તવિપલ્લાસો નદિટ્ઠિવિપલ્લાસો. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, ચત્તારો નસઞ્ઞાવિપલ્લાસા નચિત્તવિપલ્લાસા નદિટ્ઠિવિપલ્લાસા’’તિ.
‘‘Cattārome, bhikkhave, nasaññāvipallāsā nacittavipallāsā nadiṭṭhivipallāsā. Katame cattāro? Anicce, bhikkhave, aniccanti nasaññāvipallāso nacittavipallāso nadiṭṭhivipallāso. Dukkhe, bhikkhave, dukkhanti nasaññāvipallāso nacittavipallāso nadiṭṭhivipallāso. Anattani, bhikkhave, anattāti nasaññāvipallāso nacittavipallāso nadiṭṭhivipallāso. Asubhe, bhikkhave, asubhanti nasaññāvipallāso nacittavipallāso nadiṭṭhivipallāso. Ime kho, bhikkhave, cattāro nasaññāvipallāsā nacittavipallāsā nadiṭṭhivipallāsā’’ti.
‘‘અનિચ્ચે નિચ્ચસઞ્ઞિનો, દુક્ખે ચ સુખસઞ્ઞિનો;
‘‘Anicce niccasaññino, dukkhe ca sukhasaññino;
મિચ્છાદિટ્ઠિહતા સત્તા, ખિત્તચિત્તા વિસઞ્ઞિનો.
Micchādiṭṭhihatā sattā, khittacittā visaññino.
‘‘તે યોગયુત્તા મારસ્સ, અયોગક્ખેમિનો જના;
‘‘Te yogayuttā mārassa, ayogakkhemino janā;
સત્તા ગચ્છન્તિ સંસારં, જાતિમરણગામિનો.
Sattā gacchanti saṃsāraṃ, jātimaraṇagāmino.
‘‘યદા ચ બુદ્ધા લોકસ્મિં, ઉપ્પજ્જન્તિ પભઙ્કરા;
‘‘Yadā ca buddhā lokasmiṃ, uppajjanti pabhaṅkarā;
તે ઇમં ધમ્મં પકાસેન્તિ, દુક્ખૂપસમગામિનં.
Te imaṃ dhammaṃ pakāsenti, dukkhūpasamagāminaṃ.
‘‘તેસં સુત્વાન સપ્પઞ્ઞા, સચિત્તં પચ્ચલદ્ધુ 5 તે;
‘‘Tesaṃ sutvāna sappaññā, sacittaṃ paccaladdhu 6 te;
અનિચ્ચં અનિચ્ચતો દક્ખું, દુક્ખમદ્દક્ખુ દુક્ખતો.
Aniccaṃ aniccato dakkhuṃ, dukkhamaddakkhu dukkhato.
‘‘અનત્તનિ અનત્તાતિ, અસુભં અસુભતદ્દસું;
‘‘Anattani anattāti, asubhaṃ asubhataddasuṃ;
સમ્માદિટ્ઠિસમાદાના, સબ્બં દુક્ખં ઉપચ્ચગુ’’ન્તિ.
Sammādiṭṭhisamādānā, sabbaṃ dukkhaṃ upaccagu’’nti.
ઇમે ચત્તારો વિપલ્લાસા દિટ્ઠિસમ્પન્નસ્સ પુગ્ગલસ્સ પહીના, અપ્પહીનાતિ. કેચિ પહીના, કેચિ અપ્પહીના? અનિચ્ચે નિચ્ચન્તિ સઞ્ઞાવિપલ્લાસો ચિત્તવિપલ્લાસો દિટ્ઠિવિપલ્લાસો પહીનો. દુક્ખે સુખન્તિ સઞ્ઞા ઉપ્પજ્જતિ, ચિત્તં ઉપ્પજ્જતિ, દિટ્ઠિવિપલ્લાસો પહીનો. અનત્તનિ અત્તાતિ સઞ્ઞાવિપલ્લાસો ચિત્તવિપલ્લાસો દિટ્ઠિવિપલ્લાસો પહીનો. અસુભે સુભન્તિ સઞ્ઞા ઉપ્પજ્જતિ, ચિત્તં ઉપ્પજ્જતિ, દિટ્ઠિવિપલ્લાસો પહીનો. દ્વીસુ વત્થૂસુ છ વિપલ્લાસા પહીના . દ્વીસુ વત્થૂસુ દ્વે વિપલ્લાસા પહીના, ચત્તારો વિપલ્લાસા અપ્પહીના. ચતૂસુ વત્થૂસુ અટ્ઠ વિપલ્લાસા પહીના, ચત્તારો વિપલ્લાસા અપ્પહીનાતિ.
Ime cattāro vipallāsā diṭṭhisampannassa puggalassa pahīnā, appahīnāti. Keci pahīnā, keci appahīnā? Anicce niccanti saññāvipallāso cittavipallāso diṭṭhivipallāso pahīno. Dukkhe sukhanti saññā uppajjati, cittaṃ uppajjati, diṭṭhivipallāso pahīno. Anattani attāti saññāvipallāso cittavipallāso diṭṭhivipallāso pahīno. Asubhe subhanti saññā uppajjati, cittaṃ uppajjati, diṭṭhivipallāso pahīno. Dvīsu vatthūsu cha vipallāsā pahīnā . Dvīsu vatthūsu dve vipallāsā pahīnā, cattāro vipallāsā appahīnā. Catūsu vatthūsu aṭṭha vipallāsā pahīnā, cattāro vipallāsā appahīnāti.
વિપલ્લાસકથા નિટ્ઠિતા.
Vipallāsakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / વિપલ્લાસકથાવણ્ણના • Vipallāsakathāvaṇṇanā