| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
૩૮. વીરિયારમ્ભઞાણનિદ્દેસવણ્ણના
38. Vīriyārambhañāṇaniddesavaṇṇanā
૮૯. વીરિયારમ્ભઞાણનિદ્દેસે અનુપ્પન્નાનન્તિ એકસ્મિં અત્તભાવે, એકસ્મિં વા આરમ્મણે અનિબ્બત્તાનં. અનમતગ્ગે હિ સંસારે અનુપ્પન્ના અકુસલા નામ નત્થિ, કુસલા પન અત્થિ. પાપકાનન્તિ લામકાનં. અકુસલાનં ધમ્માનન્તિ અકોસલ્લસમ્ભૂતાનં ધમ્માનં. અનુપ્પાદાયાતિ ન ઉપ્પાદનત્થાય. ઉપ્પન્નાનન્તિ ઇમસ્મિં અત્તભાવે નિબ્બત્તાનં. પહાનાયાતિ પજહનત્થાય. અનુપ્પન્નાનં કુસલાનં ધમ્માનન્તિ ઇમસ્મિં અત્તભાવે અનિબ્બત્તપુબ્બાનં કોસલ્લસમ્ભૂતાનં ધમ્માનં. ઉપ્પાદાયાતિ ઉપ્પાદનત્થાય. ઉપ્પન્નાનન્તિ ઇમસ્મિં અત્તભાવે નિબ્બત્તાનં. ઠિતિયાતિ ઠિતત્થાય. અસમ્મોસાયાતિ અવિનાસત્થાય. ભિય્યોભાવાયાતિ પુનપ્પુનભાવાય. વેપુલ્લાયાતિ વિપુલભાવાય. ભાવનાયાતિ વડ્ઢિયા. પારિપૂરિયાતિ પરિપૂરણત્થાય.
89. Vīriyārambhañāṇaniddese anuppannānanti ekasmiṃ attabhāve, ekasmiṃ vā ārammaṇe anibbattānaṃ. Anamatagge hi saṃsāre anuppannā akusalā nāma natthi, kusalā pana atthi. Pāpakānanti lāmakānaṃ. Akusalānaṃ dhammānanti akosallasambhūtānaṃ dhammānaṃ. Anuppādāyāti na uppādanatthāya. Uppannānanti imasmiṃ attabhāve nibbattānaṃ. Pahānāyāti pajahanatthāya. Anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānanti imasmiṃ attabhāve anibbattapubbānaṃ kosallasambhūtānaṃ dhammānaṃ. Uppādāyāti uppādanatthāya. Uppannānanti imasmiṃ attabhāve nibbattānaṃ. Ṭhitiyāti ṭhitatthāya. Asammosāyāti avināsatthāya. Bhiyyobhāvāyāti punappunabhāvāya. Vepullāyāti vipulabhāvāya. Bhāvanāyāti vaḍḍhiyā. Pāripūriyāti paripūraṇatthāya.
ઇદાનિ અકુસલેસુ કામચ્છન્દં, કુસલેસુ નેક્ખમ્મં વિસેસેત્વા દસ્સેતું અનુપ્પન્નસ્સ કામચ્છન્દસ્સાતિઆદિમાહ. તત્થ કામચ્છન્દોતિ સમાધિપટિપક્ખો કામરાગો. નેક્ખમ્મન્તિ પઠમજ્ઝાનસમાધિ, પઠમજ્ઝાનં વા, સબ્બે એવ વા કુસલા ધમ્મા નેક્ખમ્મં.
Idāni akusalesu kāmacchandaṃ, kusalesu nekkhammaṃ visesetvā dassetuṃ anuppannassa kāmacchandassātiādimāha. Tattha kāmacchandoti samādhipaṭipakkho kāmarāgo. Nekkhammanti paṭhamajjhānasamādhi, paṭhamajjhānaṃ vā, sabbe eva vā kusalā dhammā nekkhammaṃ.
ઇદાનિ સબ્બકિલેસાનં સબ્બકિલેસપટિપક્ખસ્સ અરહત્તમગ્ગસ્સ ચ વસેન યોજેત્વા દસ્સેતું અનુપ્પન્નાનં સબ્બકિલેસાનન્તિઆદિમાહ. તત્થ ઉપ્પન્નસ્સ અરહત્તમગ્ગસ્સ ઠિતિયાતિઆદીસુ ઉપ્પાદક્ખણે ઉપ્પન્નસ્સ અરહત્તમગ્ગસ્સ ઠિતિક્ખણભઙ્ગક્ખણવસેન ‘‘ઠિતિયા’’તિઆદિયોજના વેદિતબ્બા. વિભઙ્ગટ્ઠકથાયમ્પિ ‘‘યા ચસ્સ પવત્તિ, અયમેવ ઠિતિ નામા’’તિ (વિભ॰ અટ્ઠ॰ ૪૦૬) વુત્તં. કેચિ પન ‘‘અરહત્તમગ્ગસ્સ પુબ્બભાગમગ્ગો દટ્ઠબ્બો’’તિ વદન્તિ.
Idāni sabbakilesānaṃ sabbakilesapaṭipakkhassa arahattamaggassa ca vasena yojetvā dassetuṃ anuppannānaṃ sabbakilesānantiādimāha. Tattha uppannassa arahattamaggassa ṭhitiyātiādīsu uppādakkhaṇe uppannassa arahattamaggassa ṭhitikkhaṇabhaṅgakkhaṇavasena ‘‘ṭhitiyā’’tiādiyojanā veditabbā. Vibhaṅgaṭṭhakathāyampi ‘‘yā cassa pavatti, ayameva ṭhiti nāmā’’ti (vibha. aṭṭha. 406) vuttaṃ. Keci pana ‘‘arahattamaggassa pubbabhāgamaggo daṭṭhabbo’’ti vadanti.
વીરિયારમ્ભઞાણનિદ્દેસવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Vīriyārambhañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ૩૮. વીરિયારમ્ભઞાણનિદ્દેસો • 38. Vīriyārambhañāṇaniddeso
